A‘REC, Humeyd b. Kays

حميد بن قيس الأعرج

Ebû Safvân Humeyd b. Kays el-A‘rec el-Mekkî (ö. 130/747-48)

Mekkeli kıraat âlimi ve muhaddis.

Babası Kays, Zübeyr b. Avvâm’ın mevâlî*sinden olduğu için, onun mensup bulunduğu kabileden dolayı Esedî nisbesiyle de anılır. Kıraat ilmini Mücâhid b. Cebr’den öğrenerek bu kıraati ona üç defa arzetmiş ve hayatı boyunca sadece Mücâhid’in kıraatini okutup rivayet etmiştir. Bu sahada yetiştirdiği en meşhur talebeleri Süfyân b. Uyeyne ile yedi kıraat imamlarından Ebû Amr b. Alâ’dır. Her ikisi de kıraati ondan arz* yoluyla almışlardır. Süfyân b. Uyeyne’nin söylediğine göre Mekkeliler’in içinde İbn Kesîr ile A‘rec’den daha iyi Kur’an bilen yoktu. Hadis tahsil ettiği hocaları arasında Zührî, Muhammed b. İbrâhim et-Teymî, Amr b. Şuayb ve Muhammed b. Münkedir gibi muhaddisler; hadis okuttuğu talebeleri arasında da Ebû Hanîfe, Süfyân es-Sevrî, Mâlik b. Enes, Ca‘fer es-Sâdık ve Ma‘mer b. Râşid gibi meşhur âlimler vardır. Rivayetleri Kütüb-i Sitte’de mevcut olup meşhur hadis tenkitçileri tarafından güvenilir bir muhaddis olarak tanıtılmaktadır.

BİBLİYOGRAFYA:

İbn Sa‘d, et-Tabakāt, V, 486; el-Cerh ve’t-taǾdîl, III, 227-228; İbn Adî, el-Kâmil, II, 686-687; Zehebî, Marifetü’l-kurrâǿ (Beşşâr), I, 9798; İbnü’l-Cezerî, Gayetü’n-nihâye, I, 265; İbn Hacer, Tehzîbü’t-Tehzîb, III, 46-47.

İsmail Karaçam


A’REC, Nizâmeddin

(bk. NİZÂMEDDİN en-NÎSÂBÛRÎ)