ABDULLAH AĞA, Şehlevendim

XIX. yüzyıl Türk bestekârı ve icracısı.

Güzel bir yüze sahip olmasından dolayı “Şehlevendim” lakabı ile şöhret bulmuş, ayrıca “Şehlâ Hâfız” ve “Hâfız Abdullah Ağa” lakapları ile de tanınmıştır. Doğum ve ölüm tarihleri bilinmemektedir. III. Selim zamanında (1789-1807) çocuk denecek yaşta saraya alındı. Mûsikiyle ilgili temel bilgileri Enderun’da öğrendi. Kısa zamanda sesinin güzelliği ile dikkati çekti. Önce hânendeler, daha sonra da “musâhib*-i şehriyârî”ler arasına alındı ve bu görevleri II. Mahmud zamanında da (1808-1839) devam etti.

Günümüze ulaşan eserlerinden, devrinin önde gelen bestekârları arasında yer aldığı anlaşılmaktadır. Eserleri içinde, III. Selim ve onun hânendebaşısı Küçük Mehmed Ağa ile birlikte bestelediği nevâ-bûselik faslı en önemlilerindendir. S. N. Ergun’un, Antoloji’sinde güftesini verdiği ilâhiden başka dinî eserine rastlanmayan Abdullah Ağa’nın günümüze yirmi dokuz sözlü eseri ulaşmıştır.

BİBLİYOGRAFYA:

Hızır İlyas, Vekayi-i Letâif-i Enderûn, İstanbul 1276, s. 18; Tayyarzâde, Târih, İstanbul 1293, III, 78; S. Ezgi, Türk Musikisi, II, 32, 37; V, 378-379; S. Nüzhet Ergun, Antoloji, İstanbul 1942, I, 394; Türk Mûsikîsi Klasiklerinden Nevâ Bûselik Faslı (İstanbul Belediye Konservatuvarı Neşriyatı), İstanbul 1954, s. 132-133, 135-138; Tarık Kip, TSM. Sözlü Eserler Repertuvarı, Ankara 1979, s. 56, 116, 126, 164, 170, 255, 257, 266; R. Ekrem Koçu, “Abdullah Ağa”, İst. A, I, 32-33; Öztuna, TMA, I, 2.

Nuri Özcan