AHMED b. MENΑ

أحمد بن منيع

Ebû Ca‘fer Ahmed b. Menî‘ b. Abdirrahmân el-Begavî (ö. 244/858-59)

Horasanlı tanınmış hadis hâfızı.

Meşhur müfessir ve muhaddis Ebü’l-Kasım Abdullah el-Begavî’nin ana tarafından dedesidir. Horasan başta olmak üzere birçok ilim merkezini gezerek Süfyân b. Uyeyne, Ebû Bekir b. Ayyâş, Abdullah b. Mübârek ve Yezîd b. Hârûn gibi ünlü muhaddislerden ders aldı. Hadis ilminde hâfız* mertebesine ulaştı. Daha sonra Bağdat’a yerleşip ölünceye kadar orada hadis öğretimi ile meşgul oldu. Talebeleri arasında, başta Buhârî olmak üzere, diğer Kütüb-i Sitte müelliflerinin yanı sıra Muhammed b. İshak es-Sâganî, İbn Huzeyme ve kendi torunu Ebü’l-Kasım Abdullah el-Begavî de bulunmaktadır. Buhârî ondan bir râvi aracılığı ile aldığı hadislere Sahîĥ’inde, doğrudan aldıklarına da diğer eserlerinde yer vermiştir. Hadis münekkitleri tarafından sadûk*, sika* ve hüccet* kabul edilmiştir.

İlmî seviyesi bakımından çağdaşı Ahmed b. Hanbel’e yakın olduğu kabul edilen İbn Menî‘in Kur’ân-ı Kerîm’i kırk yıl boyunca üç günde bir hatmettiği rivayet edilir. Bütün kazancını ilim uğrunda harcamıştır. Seksen dört yaşlarında vefat ettiği zaman, kitapları dışında, satılan eşyası ancak yirmi dört dirhem tutmuştur. Kaynaklarda sözü edilen Müsned’inin günümüze gelip gelmediği bilinmemektedir.

BİBLİYOGRAFYA:

Hatîb, Târîhu Bagdâd, V, 160; Zehebî, AǾlâmü’n-nübelâ, XI, 483-484; a.mlf., Tezkiretü’l-huffâz, II, 482; İbn Hacer, Tehzîbü’t-Tehzîb, I, 84; İbnü’l-İmâd, Şezerât, II, 105.

M. Ali Sönmez