AKFEHSÎ

الأقفهسي

Ebû Abbâs Şihâbüddîn Ahmed b. İmâd b. Muhammed b. Yûsuf el-Akfehsî el-Kāhirî (ö. 808/1405)

Şâfiî fakihi ve hadis âlimi.

İbnü’l-İmâd olarak da tanınan Akfehsî, 750’den (1349) önce doğdu. Cemâleddin el-İsnevî, Irâkī, Bulkīnî ve İbnü’s-Sâiğ gibi hocalardan okudu. Fıkıhtaki derin bilgisi sayesinde devrindeki Şâfiî fukahasının önde gelenlerinden biri oldu. Reşîdî, Burhâneddin el-Halebî ve İbn Hacer gibi âlimler kendisinden ders aldılar.

Velûd bir müellif olan Akfehsî, başta fıkıh olmak üzere İslâmî ilimlerin değişik dallarında, çoğu yazma olarak günümüze kadar ulaşan otuz kadar kitap ve risâle telif etmiştir. Bunlardan üçü basılmıştır. 1. el-Kavlü’t-tâm (temâm) fî ahkâmi’l-meǿmûm ve’l-imâm (Kahire 1322). 2. Manzûme fi’l-maǾfüvvât. Fıkha dair olan bu eser Ahmed er-Remlî’nin (ö. 957/1550) Fethu’l-cevâd adlı şerhi ve bu şerhe Hüseyin b. Süleyman er-Reşîdî’nin Bulûgu’l-murâd bi-Fethi’l-cevâd adıyla yaptığı hâşiye ile birlikte basılmıştır (Kahire 1286, 1298, 1299, 1321). 3. Keşfü’l-esrâr Ǿammâ hufiye Ǿalâ (Ǿan fehmi)’l-efkâr. Kelâmla ilgili bazı konuları ihtiva eder (İskenderiye 1315).

Akfehsî’nin yazma halinde olan diğer eserlerinden bazıları da şunlardır:


Teshîlü’l-makāsıd li-züvvâri’l-mesâcid; Ahkâmü’l-evânî ve’z-zurûf ve mâ fîhâ mine’l-mazrûf; el-Kavlü’t-temâm fî âdâbi duhûli’l-hamâm; ed-Dürretü’d-davǿiyye fi’l-ahkâmi’s-sünniyye ve’l-ahvâli’r-raziyye fî hicreti hayri’l-beriyye; et-TaǾakkubât ale’l-Mühimmât; Delâǿilü’l-hükkâm ilâ maǾrifeti gavâmizi’l-ahkâm, Dîvânü’l-hayevân, Şerhu’l-Bürde, Risâle fi’n-Nîl ve ehrâmihâ.

BİBLİYOGRAFYA:

Sehâvî, ed-Davǿü’l-lâmiǾ, II, 47-49; Süyûtî, Hüsnü’l-muhâdara, I, 439; İbnü’l-İmâd, Şezerât, VII, 73; Şevkânî, el-Bedrü’t-tâliǾ, I, 93; Hediyyetü’l-ârifîn, I, 118; Serkîs, MuǾcem, I, 462-463, 938, 951; Brockelmann, GAL, I, 309; II, 114-116; Suppl., I, 753; II, 110-111; Kehhâle, MuǾcemü’l-müǿellifîn, II, 26.

Vecdi Akyüz