AKŞEBE SULTAN MESCİDİ
Alanya’da Selçuklu dönemine ait bir mescid.
Kitâbesine göre yapı, I. Alâeddin Keykubad’ın bende*lerinden Akşebe’nin (Akçebe) 628 (1231) yılında inşa ettirdiği bir mesciddir. Kalenin içinde iç kale yolu üzerinde yer alır. İki bölümlüdür ve büyük kısmı tuğladan yapılmıştır. Yapının kuzeybatısında bulunan minare, taş kaide üzerine tuğla gövdeli olup aralarında sırlı tuğla kalıntıları farkedilmektedir. Kare planlı ana yapının duvarları tuğladan örülmüş, üzeri kubbe ile örtülmüştür. Doğusunda duvarına bitişik, kısmen moloz taşın da kullanılmış olduğu iki bölümlü bir ek yapı yer almaktadır. Bu binanın kuzey bölümü enine tonozlu, güney bölümü ise kubbelidir ve bu iki bölüm geniş bir kemerle birbirine bağlanmıştır. Kubbeli bölümün güney duvarında mihrap nişi, doğu duvarında da geniş kemerli ve basamaklı giriş kısmı bulunmaktadır. Tonozlu bölümün türbe olduğu ve eskiden burada üzeri çini kaplamalı bir sandukanın yer aldığı tahmin edilmektedir. Bu ek yapı, sonradan örülerek kapatılmış üç açıklıkla ana yapıya bağlıdır.
BİBLİYOGRAFYA:
R. M. Riefstahl, Cenubu Garbî Anadolu’da Türk Mimarisi (trc. Cezmi Tahir Berktin), İstanbul 1941; İ. Hakkı Konyalı, Alanya, İstanbul 1946, s. 287; S. Lloyd - D. S. Rice, Alanya (Alāǿiyya) (trc. Nermin Sinemoğlu), Ankara 1964, s. 35-36; Murat Katoğlu, “13. Yüzyıl Konyasında Bir Cami Gurubunun Plan Tipi ve Son Cemaat Yeri”, TEt.D, sy. 9 (1966), s. 486; Sadi Dilaver, “Anadolu’daki Tek Kubbeli Selçuklu Mescitlerinin Mimarlık Tarihi Yönünden Önemi”, Sanat Tarihi Yıllığı, IV, İstanbul 1971, s. 17 vd.
Ara Altun