AVF b. MÂLİK

عوف بن مالك

Ebû Abdirrahmân Avf b. Mâlik b. Ebî Avf el-Eşcaî (ö. 73/692)

Kahramanlığı ile meşhur sahâbî.

Ebû Abdullah, Ebû Muhammed, Ebû Amr, Ebû Hammâd gibi değişik künyelerle de anılır. Doğum tarihi ve gençlik yılları hakkında bilgi yoktur. Hicretin 6. (627) yılında müslüman oldu. Hayber, Mûte ve Tebük savaşlarına katıldı. Mekke fethinde Eşca‘ kabilesinin sancağını taşıdı. Hz. Peygamber Medine’de kendisiyle Ebü’d-Derdâ arasında kardeşlik bağı (muâhât*) kurdu. Zâtüsselâsil Gazvesi kumandanı Amr b. Âs, gazvenin sonucunu Hz. Peygamber’e bildirmek üzere onu haberci olarak gönderdi. Avf, Hz. Ebû Bekir devrinde Medine’den ayrılarak Humus’a yerleşti. Yezîd b. Muâviye kumandasında İstanbul seferine katıldı. Abdülmelik b. Mervân devrinin ilk yıllarına kadar Humus’ta yaşadı ve orada vefat etti.

Avf b. Mâlik’in şakacı bir mizaca sahip olduğu anlaşılmaktadır. Meselâ Tebük Seferi’nde Hz. Peygamber’i küçük deri çadırında ziyarete gidince çadırın önünde oturmuş, Hz. Peygamber’in içeri girmesini söylemesi üzerine, “Bütün vücudumla mı gireyim, yâ Resûlellah?” diye sormuş, o da, “Bütün vücudunla gir” demişti. Bu ziyaret esnasında Resûlullah ona kıyamet yaklaştığı zaman meydana gelecek bazı olayları haber vermiştir (bk. Ebû Dâvûd, “Edeb”, 84; İbn Mâce, “Fiten”, 25; ayrıca bk. Buhârî, “Cizye”, 15).

Avf b. Mâlik’in Hz. Peygamber’den rivayet ettiği hadislerin sayısı altmış yedi olup bir kısmı Kütüb-i Sitte’de de yer almıştır. Bunlardan otuz yedisi Ahmed b. Hanbel’in el-Müsned’inde (VI, 22-29) bulunmaktadır. Abdullah b. Selâm’dan da rivayetleri vardır. Kendisinden Ebû Hüreyre, Ebû Eyyûb el-Ensârî, Mikdâm b. Ma‘dîkerib gibi sahâbîler; Ebû Müslim el-Havlânî, Ebû İdrîs el-Havlânî ve Şa‘bî gibi tâbiîler hadis rivayet etmişlerdir.

BİBLİYOGRAFYA:

Müsned, VI, 22-29; Buhârî, “Cizye”, 15; İbn Mâce, “Fiten”, 25; Ebû Dâvûd, “Edeb”, 84; Vâkıdî, el-Meġāzî, II, 768, 773, 801; III, 921, 923; İbn Sa‘d, eŧ-Ŧabaķāt, II, 131; IV, 280-281; el-Cerh ve’t-taǾdîl, VII, 12-13; İbnü’l-Esîr, Üsdü’l-ġābe, IV, 312-313; Zehebî, AǾlâmü’n-nübelâǿ, II, 487-490; İbn Hacer, el-İśâbe, III, 43; a.mlf., Tehźîbü’t-Tehźîb, VIII, 168; İbnü’l-İmâd, Şeźerât, I, 79.

İsmail L. Çakan