BAHŞEL
بحشل
Ebü’l-Hasen Eslem b. Sehl b. Selm er-Rezzâz el-Vâsıtî (ö. 292/905)
Muhaddis ve tarihçi.
Hayatı hakkında bilgi yoktur. Pirinç sattığı, başka bir rivayete göre ise Rezzâzîn (pirinççiler) mahallesinde oturduğu için Rezzâz lakabıyla anılır. “Zenci” mânasına gelen Bahşel lakabını ne sebeple aldığı bilinmemektedir. Anne tarafından dedesi olan muhaddis Vehb b. Bakıyye, ayrıca Muhammed b. Ebân el-Vâsıtî, Muhammed b. Sabbâh el-Cercerâî gibi muhaddislerden hadis okudu. Kaynaklar kendisinden hâfızası kuvvetli, güvenilir ve muteber bir hadisçi olarak bahsederler.
Bahşel’in Vâsıt şehri tarihine dair olan Târîhu Vâsıt, adlı eseri G. Avad tarafından neşredilmiştir (Bağdad 1967, Beyrut 1986). Müellif bu eserinde Vâsıt ve çevresinin ilk devir tarihi hakkında kısaca bilgi verdikten sonra Vâsıt’la ilgili din bilginleriyle hadis râvilerini tabakalara ayırmakta, kronolojik sıra ile her biri hakkında bilgi vermekte ve rivayet ettikleri hadisleri sıralamaktadır. Eserde ilk tabakayı Vâsıt’a gelen ashâb-ı kirâm teşkil etmektedir. Târîhu Vâsıt, râvilerin güvenilirliklerini tesbit etmek açısından hadis âlimleri için çok önemli bir kaynaktır.
BİBLİYOGRAFYA:
Yâkūt, MuǾcemü’l-üdebâǿ, VI, 127-128; Zehebî, AǾlâmü’n-nübelâǿ, XIII, 553; a.mlf., Tezkiretü’l-huffâz, II, 664; a.mlf., Mîzânü’l-iǾtidâl, I, 211; İbn Hacer, Lisânü’l-Mîzân, I, 388; Süyûtî, Ŧabaķātü’l-huffâz, (Ömer), s. 289; Keşfü’ž-žunûn, I, 309; Îzâĥu’l-meknûn, I, 218; İbnü’l-İmâd, Şezerât, II, 210; Brockelmann, GAL Suppl., I, 210; Ziriklî, el-AǾlâm, I, 298; Kehhâle, MuǾcemü’l-müǿellifîn, II, 253; F. Rosenthal, A History of Muslim Historiography, Leiden 1968, s. 94, 166, 484; a.mlf., “Baĥshal”, EI² (İng.), I, 949.
Abdülkerim Özaydın