CUÂL b. SÜRÂKA
جعال بن سراقة
Cuâl b. Sürâka ed-Damrî el-Gıfârî
Sahâbî.
Kaynaklarda adı Cuayl, Ciâl, Cüffâl gibi farklı şekillerde geçmektedir. İlk muhacirlerdendi. Fakir olduğu için Suffe ashabı arasında yer aldı. Hz. Peygamber Benî Mustalik Gazvesi’ne giderken Cuâl’i Medine’de yerine vekil olarak bıraktı. Zâtürrikā‘ Gazvesi dönüşünde ise onu müslümanların sağlık ve zafer haberini Medine’ye ulaştırmakla görevlendirdi. Cuâl Benî Kurayza Gazvesi’nde bir gözünü kaybetti.
Cuâl Hz. Peygamber’e son derece bağlıydı. Onun sarsılmaz bir imana sahip olduğuna Hz. Peygamber şahadet etti. Huneyn Gazvesi’nden sonra ganimetler taksim edilirken Hz. Peygamber’in Akra‘ b. Hâbis ile Uyeyne b. Hısn’a 100’er deve verdiği halde Cuâl b. Sürâka’ya hiçbir şey vermemesini izah edemeyen bir sahâbî bunun sebebini Hz. Peygamber’e sormuştu. Hz. Peygamber de Akra‘ ile Uyeyne’yi İslâm’a ısındırmak için onlara fazla verdiğini, Cuâl b. Sürâka’nın ise imanına güvendiğini söylemiş, Cuâl’in onlar gibi dünya dolusu adama bedel olduğunu belirtmişti.
Tebük Gazvesi’nde Hz. Peygamber’in bir mûcizesiyle karnını doyuran üç sahâbîden biri olan Cuâl’in ne zaman ve nerede vefat ettiği bilinmemektedir.
BİBLİYOGRAFYA:
Vâkıdî, el-Megāzî, II, 435-436, 447, 804; III, 948; İbn Hişâm, es-Sîre, IV, 139; İbn Sa‘d, et-Tabakāt, II, 61; Taberî, Târîħ (Ebü’l-Fazl), III, 91; Ebû Nuaym, Hilye, I, 353; İbn Abdülber, el-İstîǾâb, I, 237; İbn Mâkûlâ, el-İkmâl, II, 106; İbnü’l-Esîr, Üsdü’l-gābe, I, 338; İbn Kesîr, el-Bidâye, VI, 118; İbn Hacer, el-İsâbe, I, 235, 239.
Selman Başaran