DERVİŞ ALİ, Kudümzen

(ö. XVIII. yüzyıl)

Türk dinî ve din dışı eserler bestekârı.

Filibe’de doğdu. Doğum ve ölüm tarihleriyle ailesi hakkında kaynaklarda bilgi yoktur. Mevleviyye tarikatına intisap etti. Edirne Mevlevîhânesi’nde çilesini tamamladıktan sonra hayatını burada geçirdi. Mûsikideki ilk bilgilerini devrin üstatlarından edinerek kendisini yetiştirdi. Adıyla birlikte zikredilen “Kudümzen” lakabından, Edirne Mevlevîhânesi’nin kudümzenleri arasında yer aldığı anlaşılmaktadır. Mûsikiye olan kabiliyetinin yanı sıra tabii bir ses güzelliğine de sahip olan Derviş Ali’nin hayatının son yılları hakkında da bilgi bulunmamaktadır.

Bestelediği dinî ve din dışı eserlerle XVIII. yüzyılın ilk yarısında üne kavuşan Derviş Ali’nin şöhretinin en parlak zamanı Sultan II. Mustafa devridir (1695-1703). Birtakım ilâhiler de bestelemiş, ancak daha çok din dışı sahadaki eserleriyle tanınmıştır. Ebûishakzâde Esad Efendi onun otuz civarında eser bestelediğini kaydetmektedir. Çeşitli el yazması güfte mecmualarında bazı eserlerine rastlanmaktaysa da bunlardan hiçbirisinin notası günümüze ulaşmamıştır.

BİBLİYOGRAFYA:

Esad Efendi, Atrabü’l-âsâr, İÜ Ktp., TY, nr. 6204, vr. 17ª; Mecmûa, Millet Ktp., Ali Emîrî, Manzum, nr. 650, vr. 47b; Mecmûa, Süleymaniye Ktp., Kadızâde Burhâneddin, nr. 47, vr. 105b; Osman Nuri Peremeci, Edirne Tarihi, İstanbul 1940, s. 308-309; a.mlf., “Edirne’de Yetişen Musikişinaslar”, Damla Mecmuası (yeni seri), sy. 9, Edirne 1948, s. 139; Ergun, Antoloji, I, 125, 281-282.

Nuri Özcan