EBÛ KUREYŞ

أبو قريش

Ebû Kureyş Muhammed b. Cum‘a b. Halef el-Esam el-Kuhistânî (ö. 313/925)

Hadis hâfızı.

220 (835) yılı civarında Kuhistan’da doğdu. Tahsilini Rey, Kûfe, Basra, Hicaz ve Vâsıt’ta devrin ünlü hadis âlimlerinden olan Muhammed b. Humeyd er-Râzî, Ahmed b. Menî‘, Ebû Küreyb Muhammed b. Alâ ve Muhammed b. Müsennâ’nın yanında yaptı.

Bir süre Bağdat’ta ders verdi. Daha sonra Kuhistan’a yerleşerek burada hadis okutmaya devam etti, rivayetleri Horasan bölgesinde yaygınlaştı. İbn Mahled el-Attâr, Ebû Hâmid İbnü’ş-Şarkī, Ebû Bekir eş-Şâfiî ve Ebû Ali en-Nîsâbûrî gibi tanınmış muhaddisler ondan hadis rivayet ettiler.

Hâfızası güçlü, güvenilir bir hadis hâfızı olduğu kabul edilen Ebû Kureyş, biri müsned* diğeri musannef* türünden olmak üzere iki eser yazmış, ayrıca Mâlik b. Enes, Süfyân es-Sevrî, Şu‘be b. Haccâc ve Yahyâ b. Saîd gibi imamların hadislerini de bir kitapta toplamışsa da bu eserlerin günümüze ulaşıp ulaşmadığı bilinmemektedir.

BİBLİYOGRAFYA:

Hatîb, Târîhu Bagdâd, II, 169-170; Sem‘ânî, el-Ensâb (Bârûdî), IV, 564-565; Zehebî, AǾlâmü’n-nübelâǿ, XIV, 304-305; a.mlf., el-Ǿİber, I, 468; a.mlf., Tezkiretü’l-huffâz, II, 766-767; Safedî, el-Vâfî, II, 309-310; İbn Tağrîberdî, en-Nücûmü’z-zâhire, III, 215; Süyûtî, Tabakātü’l-huffâz, (Lecne), s. 324; Ziriklî, el-AǾlâm (Fethullah), VI, 73; Kays Âli Kays, el-Îrâniyyûn, II, 348-349.

Mehmet Ali Sönmez