el-BUDÛRÜ’s-SÂFİRE
البدور السافرة
Süyûtî’nin (ö. 911/1505) âhiret hayatına dair eseri.
Tam adı el-Budûrü’s-sâfire fî umûri’l-âħire’dir. Bazı yazma nüshalarda el-Budûrü’s-sâfire fî aĥvâli’l-âħire (Süleymaniye Ktp., Yahyâ Tevfik, nr. 137/43) şeklinde de anılmıştır. Kitap 162 bölüm (bab) halinde düzenlenmiştir. Kıyametin kopmasından itibaren rü’yetullah*a varıncaya kadar âhirette vuku bulacağı sem‘iyyât*la ilgili kaynaklarda bildirilen olayları bütün ayrıntılarıyla ele alır ve bu konulardaki âyet, hadis, sahâbe ve tâbiîn sözü ile müellifin zamanına kadar gelen Ehl-i sünnet âlimlerinin görüşlerini sıralar. Eserin başlıca konuları şunlardır: Birinci sûr ve bunun sonucu olarak kâinattaki nizamın bozuluşu, ikinci sûr ve yeniden dirilişin başlaması, mahşer yeri, güneşin dürülmesi, yeryüzünün başka bir şekle dönüşmesi, kabirden kalkış, haşir ve halleri, amellerin ve bazı zihnî kavramların cisme dönüştürülerek haşredilmesi, Kur’an’daki “Rabbin gelmesi” (el-Fecr 89/22) ifadesinin yorumu, mahşerde bekleyiş, hesap, amel defteri, hayvanların muhakemesi, şefaat, Allah’ın müminlerle konuşması, mîzan, sırat, â‘râf, cennet ve cehennemin yeri, cehennemin ve cehennemliklerin tavsifi, cehenneme atılmayı gerektiren ameller, cehennemin ebedîliği, “lâ ilâhe illellah” diyenin cehennemden çıkacağı konusu, cennetin ve cennet ehlinin tavsifi, ebediyeti, rü’yetullah ve müminlerle meleklerin rablerini ziyareti. Âhiret halleriyle ilgili geniş bilgiler veren el-Budûrü’s-sâfire, akaidin sem‘iyyât konularındaki naklî delillerini ve Ehl-i sünnet âlimlerinin görüşlerini derlemesi bakımından önemli bir kitaptır. Kurtubî’nin aynı konu ile ilgili et-Težkire’sinde bulunmayan konuları da ihtiva eden eser, İslâmî literatürde sem‘iyyâta dair en geniş kitap özelliğini taşır. Süleymaniye Kütüphanesi’nde yazma nüshaları bulunan eser (Ayasofya, nr. 1676; Düğümlü Baba, nr. 92; İbrâhim Efendi, nr. 357) Lahor’da basılmıştır (1311). Süyûtî, el-Budûrü’s-sâfire’den el-Letâǿifü’l-fâħire fî mevâķıfi’l-âħire (Süleymaniye Ktp., Fâtih, nr. 2800), Risâle fî žılli’l-Ǿarş fî yevmi’l-ķıyâme ve Risâle fî aĥvâli’l-âħire adlarıyla üç ayrı muhtasar meydana getirmiştir.
BİBLİYOGRAFYA:
Süyûtî, el-Budûrü’s-sâfire, Süleymaniye Ktp., Yahya Tevfik, nr. 137/43; Keşfü’ž-žunûn, I, 231; Brockelmann, GAL, II, 184; Suppl., II, 182.
Yusuf Şevki Yavuz