GÂLİB b. SAǾSAA

غالب بن صعصعة

Gâlib b. SaǾsaa b. Nâciye et-Temîmî ed-Dârî (ö.41/661’den sonra)

Meşhur şair Ferezdak’ın babası.

Temîm kabilesinin MücâşiǾ kolunun ileri gelenlerinden ve Câhiliye devrinin ünlü cömertlerindendi. Muhadramûn’dan olan Gâlib b. SaǾsaa’nın cömertlik yarışında daima ön saflarda yer aldığı ve isimlerini bile sormadan insanlara bol hediyeler verdiği rivayet edilir. Hz. Ömer’in hilâfeti sırasında Medine’ye geldi. Hz. Osman zamanında meşhur şair Sühaym b. Vesîl ile girdiği cömertlik yarışında kendisinin daha cömert olduğunu göstermek için Câhiliye geleneğine uyarak bir deveyi ayaklarını kesmek suretiyle öldürüp insanlara ikram etti. Bunu duyan Hz. Ali, Allah için kesilmeyen hayvanların etinden yenilmesinin doğru olmadığını söyledi. Diğer taraftan Gâlib Cemel VakǾası’ndan sonra oğlu Ferezdak’ı Hz. Ali’ye götürdü, halife de oğluna Kur’ân-ı Kerîm öğretmesini tavsiye etti ve övünmekten de vazgeçmesini istedi. Gâlib Muâviye devrinin (661-680) ilk yıllarında öldü ve Kâzıme’de defnedildi.

Gâlib b. SaǾsaa’nın sağlığında ona gelen fakir kimselerin ölümünden sonra oğlu Ferezdak’ı ziyaret ederek ihtiyaçlarını bildirdikleri ve babasının mürüvvetini anlatıp kendisinden yardım istedikleri anlaşılmaktadır. Rivayete göre, Ziyâd b. Ebîh’in Basra valiliği sırasında bir gün sattığı develerin parasını keselere yerleştiren Ferezdak’a bir adamın, “Baban Gâlib sağ olsaydı böyle yapmazdı” demesi üzerine Ferezdak paraların hepsini etrafındaki insanlara dağıtmıştır.

Gâlib’in kabri yardım dileyenlerin ziyaretgâhı olmuştur. Bundan dolayı Ferezdak şiirlerinde babasından sık sık “sâhibü’l-cedes” ve “zü’l-kabr” (mezarı ziyaretgâh olan kimse) diye bahseder.

BİBLİYOGRAFYA:

Müberred, el-Kâmil (nşr. M. Ahmed ed-Dâlî), Beyrut 1986, I, 292; II, 610-613; İbn Düreyd, el-İştikâk, s. 239 vd.; İbn Habîb, el-Muhabber, s. 142; İbn Hazm, Cemhere, s. 227 vd.; İbn Hacer, el-İsâbe, II, 110; III, 193; Abdülkâdir el-Bağdâdî, Hizânetü’l-edeb, I, 217; Cevâd Ali, el-Mufassal, V, 74-75; Hüseyin Hasan. AǾlâmü Temîm, Beyrut 1980, s. 423-424; A. Schaade, “Ferezdak”, İA, IV, 556; M. J. Kister, “Ghâlib b. SaǾsaǾa”, El2 (İng.), II, 998-999.

Hüseyin Algül