HAFİF

(خفيف)

Türk mûsikisinde bir usul.

XV veya XVI. yüzyılda oluşturulduğu tahmin edilen otuz iki zamanlı bir usuldür. Sekiz adet dört zamanın, yani değişik formda sekiz adet sofyan usulünün birleşmesinden meydana gelmiştir. 32/8’lik birinci, 32/4’lük ikinci ve 32/2’lik üçüncü mertebeleri kullanılmıştır. Bazı kârların içinde kullanılan 32/8’lik birinci mertebesine “murassa‘ hafif”, 32/2’lik mertebesine “ağır hafif” adı verilmiştir.

Hafif usulü eskiden darbları daha sade olarak vurulurdu. Bu ilk yapı, zaman içinde bazı vuruşların velvelelendirilmesiyle değişikliğe uğramıştır.

Gidişi hareketli ve daha çok II. bestelerde kullanılan bu usulle ayrıca peşrev, kâr, tevşîh ve ilâhiler ölçülmüştür.

BİBLİYOGRAFYA:

Ezgi, Türk Musikisi, II, 131-140; Özkan, TMNU, s. 672-674; Rauf Yekta, Türk Musikisi, s. 127-128; Sadeddin Heper, “Türk Mûsikisinde Usuller 4”, MM, sy. 347 (1978), s. 13-14.

İsmail Hakkı Özkan