HÂRİS b. MÜRRE

(الحارث بن مرّة)

el-Hâris b. Mürre el-Abdî (ö. 42/662)

Hz. Ali’nin kumandanlarından.

Tâbiînden olup Abdülkays kabilesine mensuptur. Tarih sahnesine ilk defa Hz. Ali’nin halifeliği zamanında çıkmıştır. Sıffîn Savaşı’nda Hz. Ali’nin sol cenah piyade birlikleri kumandanı olarak görev yapan Hâris (Nasr b. Müzâhim, s. 205),


37 (657-58) yılında Basra’dan çıkıp Nehrevan’a giden Hâricîler’den bir grubun yolda rastladıkları Abdullah b. Habbâb b. Eret ve hamile karısı ile Abdülkays kabilesinden üç kadını öldürdüklerine dair haberler üzerine olayı tahkik etmek için Hz. Ali tarafından Hâricîler’e elçi olarak gönderildi. Bazı tarihçiler, onun Nehrevan’da görüştüğü Hâricîler tarafından öldürüldüğünü kaydederse de (Taberî, V, 82; Mes‘ûdî, II, 415) bu doğru değildir.

Hâris b. Mürre, 39 (659) yılında Hz. Ali’nin emriyle Mekrân (Mükrân), Kandâbîl ve daha sonra Kîkan (bugün Pakistan’ın Kalat bölgesi) dağlarına akınlar yaptı ve çok miktarda ganimet ele geçirdi. Hz. Ali’nin öldürüldüğünü duyunca 41’de (661) Mekrân’a çekildi ve Muâviye’nin halife olduğunu öğrenmesi üzerine ordusuyla birlikte tekrar Kîkan’a döndü (42/662). Burada mahallî güçler tarafından pusuya düşürülerek ordusunun büyük bir kısmıyla birlikte öldürüldü. Kaynaklar onun cesur bir kumandan olduğunu kaydeder.

BİBLİYOGRAFYA:

Nasr b. Müzâhim, VaķǾatü Śıffîn (nşr. Abdüsselâm M. Hârûn), Kahire 1401/1981, s. 205; Halîfe b. Hayyât, et-Târîħ (Zekkâr), s. 214, 229; İbn Habîb, el-Muĥabber, s. 154; Belâzürî, Fütûĥ (Rıdvân), s. 421; Taberî, Târîħ (Ebü’l-Fazl), V, 82; Mes‘ûdî, Mürûcü’ź-źeheb (Abdülhamîd), II, 415; İbnü’l-Esîr, el-Kâmil, III, 342, 391; Ziriklî, el-AǾlâm, I, 205; Dihhudâ, Luġatnâme, XI, 77; Athar el-Mübârekfûrî, Ricâlü’s-Sind ve’l-Hind, Kahire 1977, s. 378-379; Abdullah Mübeşşir et-Tırâzî, MevsûǾatü’t-târîħi’l-İslâmî ve’l-ĥađâreti’l-İslâmiyye li-bilâdi’s-Sind ve’l-Bencâb, Cidde 1403/1983, I, 136; AǾyânü’ş-ŞîǾa, IV, 374-375; Abdüsselâm et-Termânînî, Eĥdâŝü’t-târîħi’l-İslâmî, Dımaşk 1408/1988, I, 390; Recep Uslu, Sind’de İslâm Fetihleri: 15-240/636-854 (yüksek lisans tezi, 1990), MÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü (İSAM Ktp., nr. 10577), s. 40-42.

Recep Uslu