MILES, George Carpenter
(1904-1975)
İslâm sikkeleri, ölçüleri ve kitâbeleri üzerine yaptığı çalışmalarla tanınan Amerikalı arkeolog ve nümismat.
Çocukluğunun üç yılını geçirdiği İtalya ve İsviçre’de İtalyanca ve Almanca öğrendi. 1926’da Princeton Üniversitesi Edebiyat Fakültesi İngiliz Dili Bölümü’nden mezun olduktan sonra aldığı bir teklifle Robert College’da İngilizce dersleri vermek üzere İstanbul’a gitti ve beş yıl kadar orada kaldı. Yaz tatillerini Anadolu, Bulgaristan ve Yunanistan’da seyahatlere çıkarak ve Perugia Üniversitesi’nde İtalyanca, Heidelberg Üniversitesi’nde
Almanca kurslarına devam ederek değerlendiriyordu. İstanbul’da kaldığı süre içerisinde ilk defa burada karşılaştığı İslâm kültürüne büyük ilgi duydu ve Osmanlıca öğrenmeye çalıştı. 1931’de Philip Khuri Hitti’den Arapça okumak için Princeton Üniversitesi’ne döndü ve onun danışmanlığında Doğu dilleri ve edebiyatı alanında yüksek lisans ve doktora yaptı; arkasından aynı üniversitede Türkçe ve Farsça dersleri vermeye başladı. 1934-1937 yılları arasında Boston Güzel Sanatlar Müzesi ile Philadelphia Üniversite Müzesi’nin İran’ın Rey ve Luristan bölgelerinde yürüttüğü arkeoloji kazılarında kitâbe uzmanı (epigrafist) ve hafriyat başkan yardımcısı olarak görev aldı. Bu kazılar kendisine arkeoloji alanında arazi tecrübesi kazandırdı ve onu nümismatiğe yönlendirerek ilk büyük eseri The Numismatic History of Rayy için (New York 1938) temel teşkil etti.
Miles, II. Dünya Savaşı yıllarını asteğmen rütbesiyle girip binbaşılığa kadar yükseldiği deniz kuvvetlerinde Washington, Ankara, Kalküta ve Yeni Delhi’de askerî diplomasi göreviyle geçirdi. Savaştan sonra araştırma asistanı olarak American Numismatic Society’ye (New York) girdi ve emekliye ayrılıncaya kadar burada yirmi beş yıl İslâmî sikkeler konservatörlüğü (seksiyon şefliği), başkonservatörlük, genel sekreterlik ve başkanlık yaptı. Ayrıca üyesi olduğu bilimsel kuruluşlardan American Oriental Society’nin başkan yardımcılığını ve Atina’daki American School of Classical Studies ile Encyclopaedia of Islam’ın yönetim kurulu üyeliğini yürüttü. Yunanistan’da geçirdiği kazı mevsimlerinde Ortaçağ Yunanistanı üzerindeki Arap etkilerini belgeleyen bulgulara ulaştı. Özellikle Abbâsî Halifesi Me’mûn döneminde (813-833) fethedilen Girit’teki Arap idaresi hakkında çalışmalar yaptı ve adadaki ilk müslüman yerleşim merkezi olan Herakleion’daki (Kandiye) kazılarında, 827-961 yılları arasında Ebû Hafs Ömer b. Îsâ el-Endelüsî’nin soyundan gelen emîrlerin adada bastırdıkları o güne kadar bilinmeyen çok kıymetli sikkeler buldu.
Çalışmalarında sikkeleri tarihî metinler ve kitâbelerle birlikte ele alan Miles, onları kullanıldıkları çağın atmosferinde değerlendirerek sadece birer antik obje olmaktan çıkardı ve nümismatik ilminin epigrafiden farklı bir uzmanlık alanı halinde gelişmesine büyük katkıda bulundu; böylece kısa zamanda büyük bir saygınlık kazandı. Başta Atina agorası kazılarında ele geçenler olmak üzere Endülüs’ten Hindistan’a kadar hemen her kazıda çıkan sikkelerin çözümü için ona başvuruldu. Bu arada Endülüs’te bulunan Vizigot sikkeleri gibi İslâmî olmayan sikkeleri de yayımladı.
Miles, 15 Ekim 1975’te vefat ettiğinde Doğu ve Batı’nın pek çok üniversite ve akademik kuruluşuna şeref üyesi seçilmiş, bunlardan American Numismatic Society, Hispanic Society of America ve Royal Numismatic Society’nin (İngiltere) altın madalyalarıyla ödüllendirilmişti. Ölümünden bir yıl önce adına on dört ülkeden kırk sekiz bilim adamının katılımıyla bir armağan kitabı yayımlanmıştır (Near Eastern Numismatics Iconography, Epigraphy and History-Studies in Honor of George C. Miles [ed. Dickran K. Kouymjian], Beyrut 1974).
İlk dönemlere ait İslâm paralarının dışında cam ağırlıklar ve damgalar üzerinde de çalışan Miles bu konuda birçok eser vermiştir. Onun İslâm nümismatiği ve metrolojisi alanında yaptığı çalışmalar pek çok tarih araştırmasına temel teşkil etmiş ve toplam sayısı 500’ü geçen eserleri birer başvuru kaynağı oluşturmuştur. Miles, Sâmerrâ’da kazı yapan ünlü arkeolog Herzfeld’e adanan hâtıra kitabının da (Archaeologica Orientalia in Memoriam Ernst Herzfeld; ed. G. C. Miles, New York 1952) editörüdür.
Eserleri. The Numismatic History of Rayy (New York 1938), A Byzantine Weight Validated by al-Walid (New York 1939), Early Arabic Glass Weights and Stamps (New York 1948), The Coinage of the Umayyads of Spain (I-II, New York 1950), Rare Islamic Coins (New York 1950), Early Arabic Glass Weights and Stamps: A Supplement (New York 1951), Fatimid Coins in the Collections of the University Museum, Philadelphia, and the American Numismatic Society (New York 1951), The Coinage of the Visigoths of Spain, Leovigild to Achila II (New York 1952), Coins of the Spanish Muluk al-Tawa’if (New York 1954), Contributions to Arabic Metrology I. Early Arabic Glass Weights and Measure Stamps Acquired by the American Numismatic Society, 1951-1956 (New York 1958), Excavations Coins from the Persepolis Region (New York 1959), The Athenian Agora. Results of the Excavations Conducted by the American School of Classical Studies at Athens, Vol. IX: The Islamic Coins (Princeton-New York 1962), Contributions to Arabic Metrology, II. Early Arabic Glass Weights and Measure Stamps in the Benaki Museum, Athens and the Peter Ruthven Collection, Ann Arbor (New York 1963), The Windows of Saint Barnabas, Irvingtonon-Hudson (New York 1966), The Coinage of the Arab Amirs of Crete (New York 1970; eserlerinin tam listesi için bk. Bacharach - Kouymjian, s. XVII-XXV; Oman, LVII/1-2 [1977], s. 34-39).
BİBLİYOGRAFYA:
M. Thompson, “George Carpenter Miles”, Near Eastern Numismatics, Iconography, Epigraphy and History-Studies in Honor of George C. Miles (ed. D. K. Kouymjian), Beyrut 1974, s. XV-XVI; J. Bacharach - D. Kouymjian, “A Bibliography of the Works of George C. Miles”, a.e., s. XVII-XXV; J. L. Bacharach, “George C. Miles”, IJMES, VII/2 (1976), s. 290-291; G. Oman, “Ricardo di George Carpenter Miles”, OM, LVII/1-2 (1977), s. 34-39; Cevriye Artuk, “Ölmeyen Numismatlar: George C. Miles”, Koleksiyon Dergisi, sy. 32 (1977), s. 11-12.
Garo Kürkman