ŞEN, Hasan
(1894-1982)
Son devir kıraat âlimi.
Çankırı’nın Kurşunlu ilçesinde doğdu. Babası Hâfız Mustafa Efendi, annesi Fatma Hanım’dır. Daha bebekken annesi vefat edince babası Düzce’nin Pırpır köyündeki ağabeyinin yanına gitti. Hasan burada ağabeyi Ahmet ile birlikte yengeleri tarafından büyütüldü. Köyde Kur’an okumayı öğrendikten sonra ağabeyi ile beraber Çilimli’deki medreseye gönderildi. Erken yaşlarda hıfzını tamamladı. Pırpır köyünde evlenip doğan çocuğu küçükken ölünce ağabeyi Hâfız Ahmed Efendi’nin ısrarıyla onun ikamet ettiği Çevrik köyüne yerleşti ve köyün camisine fahrî imam oldu. Uzun süre bu köyde oturdu ve civardan köye gelen çocuklara Kur’an okutup bir kısmına hâfızlık yaptırdı. Sekiz yıl süren askerlik görevinin bir kısmını Yemen’de, bir kısmını Diyarbakır’ın Silvan ilçesinde yerine getirdi. Kıraat bilgisini ilerletmek için İstanbul’a gitti ve Fatih Dülgerzâde Camii Kur’an Kursu hocası Kesikbacak İsmail Bayrı’dan kırâat-i aşere ve takrîb okudu. Mısır ve İstanbul tariklerini öğrenip 16 Temmuz 1943’te icâzetnâme aldı. Ardından Düzce’ye yerleşti ve Merkez Camii’nde fahrî imam-hatiplik görevine başladı. 1945 yılı başlarında Merkez Kur’an Kursu öğreticiliğine önce fahrî olarak, 1 Ocak 1946 tarihinde asaleten getirildi. 1945-1951 yılları arasında yine fahrî olarak yürüttüğü Düzce Merkez Camii imam-hatipliği görevine 1 Nisan 1952’de tayin edildi. 1959’da emekliye ayrılmasının ardından bu görevini 1978 yılı sonuna kadar devam ettirdi. İlki 1949’da olmak üzere birkaç defa hacca gitti. 1982 yılında kurban bayramı sabahında vefat etti ve Düzce şehir mezarlığında defnedildi.
Hasan Şen, Düzce’de otuz üç yıl devam eden Kur’an kursu hocalığı sırasında 4000’e yakın öğrenciye hâfızlık yaptırmış, başka yerlerden gelen birçok hâfız da kendisinden faydalanmıştır. Onun yanında tashîh-i hurûf eğitimi gören hâfız sayısının 500 kadar olduğu söylenir. Hasan Efendi Kur’ân-ı Kerîm’i sade bir şekilde okur, tegannîyi sevmezdi. Düzce Merkez Camii’nde her yıl mezuniyet cemiyetleri düzenler; İstanbul Fâtih Camii başimamı Ömer Fazıl Efendi (Aköz), Yeraltı Camii imamı Üsküdarlı Ali Efendi, hocası Kesikbacak İsmail Efendi, Burhaniye Camii imamı ve Nuruosmaniye Camii başimamlarından Hasan Akkuş ile Beyazıt Camii başimamı Abdurrahman Gürses gibi tanınmış kurrânın bu programlara katılmasını sağlardı. Takvâsı ve mütevazi kişiliğiyle tanınan
Hasan Efendi İstiklâl Harbi madalyası sahibiydi. Gazilik maaşını Kur’an kursunda okuyan öğrencilere harcar, onların ihtiyaçlarını temin ederdi. Tasavvufa da meyilliydi. Erbilli Esad Efendi’nin halifelerinden Bolulu Hacı Muhiddin Efendi ve Ramazanoğlu Mahmut Sami Efendi ile yakın dostluğu vardı. Türkiye’de ilk defa bir ilçe merkezinde açılan Düzce İmam Hatip Lisesi’nin (1962) yaptırma ve yaşatma derneğinde görev almış, burada önemli hizmetler ifa etmiştir. Sakarya Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi ile Düzce Müftülüğü tarafından 10 Ekim 2009 tarihinde Düzceli Hâfız Hasan Şen Anısına IV. Kur’an ve Kıraat Sempozyumu düzenlenmiştir.
BİBLİYOGRAFYA:
DİB Arşivi’ndeki özlük dosyası, nr. 638 (maddenin yazımında ayrıca Hasan Şen’in kendisi, arkadaşları ve öğrencilerinden alınan bilgilerden de faydalanılmıştır).
Kâmil Uğur Bitemir