VECCIA VAGLIERI, Laura

(1893-1989)

İtalyan şarkiyatçısı.

Ülkesinde başlatılan İslâm medeniyeti çalışmalarına genç yaşta katıldı. Özellikle Doğu dillerine yakınlık duydu ve babasının görevli bulunduğu Roma Üniversitesi’nde Celestino Schiaparelli ve Ignazio Guidi yönetiminde Arapça’nın yanı sıra eski semitik diller üzerinde çalıştı. Tarih boyunca müslüman devletlerin İtalya ile ve Avrupa devletleriyle münasebetlerine önem verdi. Bu arada yeni siyasî gelişmeler ve oluşan akımlar üzerinde durup çağdaş Ortadoğu’nun siyasî tarihini de inceledi. Daha çok Irak, Filistin, Suriye, Yemen gibi hareketli topraklardaki gelişmelerle ve petrolden kaynaklanan siyasal akımla ilgilendi. En önemli başarısı genç yaşlarında başlayıp 1937’de I. ve 1961’de II. cildini yayımladığı, kullanılışlı bir el kitabı niteliğindeki Arapça dil bilgisi kitabıdır. Ayrıca İslâm tarihi üzerinde durdu; yeni yetiştiği yıllarda yazdığı Apologia dell’islamismo adlı eser geniş bir etki yaptı. Devam ettirdiği diğer bir çalışma da İslâm düşünürlerinin eserlerinden şerhli tercümeler yapmaktı.

II. Dünya Savaşı arifesinde sömürge imparatorluğu topraklarındaki yeni iş alanlarından faydalanmak için Arapça öğrenmek isteyen gençlere yönelik etkinliklere katıldı ve onların bu dili öğrenmelerini sağladı. 1921’de Roma’da kurulan Istituto Per l’Oriente içinde faaliyet gösterdi ve onun yayın organı olan Oriente Moderno dergisinde çalışıp ilmî neşriyatın yanında


güncel olayları ve siyasal gelişmeleri izleyerek bunlara dair yazılar yazdı. Bu çalışmaları üzerine Napoli Üniversitesi’ne bağlı Şarkiyat Enstitüsü’ne davet edildi ve ilmî faaliyetlerini orada sürdürdü. Bu arada The Encyclopaedia of Islam’ın ikinci baskısında ve Şerîf el-İdrîsî’nin coğrafya kitabının Opus Geographicum ana başlığı altında neşrini planlayan komisyonda görev aldı. Mensubu olduğu Napoli’deki Istituto Universitario Orientale yayın organı Annali’nin XIV. sayısını (1964) onun şerefine yapılan çalışmalara ayırdı.

Eserleri. 1. Testi giuridici relativi all’ “inzāl” ed altri diritti “in re aliena” nella consuetudine tunisina (Virginia de Bosis ile birlikte, Roma 1917). 2. Apologia dell’islamismo (Roma 1925; T. trc. Ahmed Reşid [H. Nazım], İslâmlık, İstanbul 1946; trc. Ali Kemali Aksüt, Bir Garplı Gözile Müslümanlık, İstanbul 1946; a.e.: İslâmın Savunması [haz. Kemaleddin Şenocak], İstanbul 2002; Alm. trc. Apologie des Islam [trc. Mustafa Georgy Konieczny, Berlin 1948]; Fr. trc. Apologie de l’Islamisme [trc. Maxime Formont, Paris 1926]; Apologie de l’Islam [trc. Diah Saba Jazzar, Beyrouth 2002]; İng. trc. An Interpretation of Islam [trc. Aldo Caselli, Beirut 1957; Zurich 1980]). 3. Grammatica teorico-pratica della lingua araba (I-II, Roma 1937-1961). 4. Islām (Napoli 1946). 5. Muŧāla‘āt ‘arabiyyah (A. Cesàro ile birlikte, Napoli 1951). 6. Grammatica elementare di arabo (Roma 1951). 7. Arabi (Storia) (Civiltà dell’Oriente içinde, I, Roma 1956). 8. L’Islâm da Maometto al secolo XVI (Storia Universale içinde, Milano 1963). 9. Patriarchal and Umayyad Caliphates (Cambridge History of Islām içinde, I/3, London 1970). 10. Scritti Scelti di al-Ghazâli (R. Rubinacci ile birlikte, Torino 1970). Müellifin ayrıca çeşitli bilimsel dergilerde otuz beş makalesi ve otuz üç kitap tanıtım-tenkit yazısı, Encyclopedia of Islam’ın ikinci baskısında yirmi dokuz maddesi yayımlanmıştır.

BİBLİYOGRAFYA:

Necîb el-Akīkī, el-Müsteşriķūn, Kahire 1980, I, 466; F. Gabrieli, “Laura Veccia Vaglieri”, Orientalisti del Novecento, Roma 1993, s. 173-175; a.mlf., “Laura Veccia Vaglieri”, Islàm, Storia e Civiltà, sy. 3 (II/2), Roma 1983, s. 111-113; Yahyâ Murâd, MuǾcemü esmâǿi’l-müsteşriķīn, Beyrut 1425/2004, s. 532; “Bibliografia degli scritti di Laura Veccia Vaglieri”, Annali Istituto Orientale di Napoli, XIV, Napoli 1964, s. VII-XII; R. Rubinacci, “Ricordo di Laura Veccia Vaglieri nel primo anniversario della morte (19 Agosto 1989)”, Islàm, Storia e Civiltà, sy. 33 (IX/2), (1990), s. 165-169.

Mahmut H. Şakiroğlu